کد مطلب:45855 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:61

گنجینه پرسمان » فلسفه و منطق

با وجود اينكه هر كس نيك و بد را از يكديگر تشخيص مي دهد چرا عده اي منحرف مي شوند؟

تنها نيروي عقل و وجدان اخلاقي كه انسان يا آن نيك را از بد تشخيص مي دهد نمي تواند از انحرافات بشر جلوگيري به عمل آورد و گرچه اين مطلب انكار ناپذير است كه عقل و وجدان اخلاقي در سعادت و رستگاري آدمي سهم بسزايي دارند و بسياري انحرافات، از ناداني و نشناختن راه صحيح ناشي مي شود ولي موضوع قابل توجه اين است كه تنها وجود عقل و وجدان نمي توانند صد در صد سعادت انسان را تأمين كنند از اين رو كه غرائز سركشي در انسان وجود دارد كه نمي توان به آساني آنها را مهار كرده و تعديل نمود.
اما چيزي كه در هر حال مي تواند انسان را كنترل نمود و از فساد و انحراف نگه دارد اراده ي قوي و تصميم قاطع او است و آن هم در سايه ي ايمان به مبداء و معاد به وجود مي آيد.
ايمان به خدا و قيامت يگانه عاملي است كه حس مسئوليت را در وجود انسان بيدار مي كند و آدمي را در برابر آفريدگار و اجتماع وظيفه شناس بار مي آورد.
يك نفر مؤمن كه معتقد است جزئيات كارهاي وي ضبط مي شود و نسبت به اعمال وي محاسبه ي دقيق صورت مي گيرد و نيز برابر هر يك از كارهاي نيك و بد پاداش مناسب به او داده مي شود اين ايمان وي را از اقدام به اعمال ضد انساني و ديني كه با شرف و شخصيت او نيز سازگار نيست و از نظر دين گناه محسوب مي گردد كاملا جلوگيري مي كند، شاهد زنده ي اين موضوع اين است كه در تمام ممالك مترقي علاوه بر وضع قوانين براي متخلفين از قانون مجازات و كيفرهايي قرار داده مي شود تا ترس از

ـ141ـ
كيفر و مجازات باعث شود كه در مقابل قانون احترام گذاشته و تخلف از آن ننمايند.
از مجموعه گفتار مي توان چنين نتيجه گرفت كه وجدان (يعني نيروي دريافت خوب از بد) تحت تأثير محيط، غريزه ، و عادت قرار مي گيرد مگر آنكه تحت تربيت ديني بارور گردد. البته فراموش نكنيم كه انحراف از جاده حق، گاهي حاصل آزادي و انتخاب آدمي است. در قرآن مي خوانيم: « و ؟؟؟؟ بها واستيقنتها انفسهم ظلماً و علواً; با حقيقت، در مقام انكار و مبارزه در آمدند در حالي كه يقين پيدا كرده بودند.»
و اين به خاطر ظلم و برتري طلبي آنان بود، كه همان توان آدمي در انتخاب است.

(بخش پاسخ به سؤالات )

ـــــــــــــــــــــ
(1)1 ـ سوره نحل آيه 14.

ـ142ـ